Container Icon
Showing posts with label Agarwood history. Show all posts
Showing posts with label Agarwood history. Show all posts

Quá xa xỉ! Thì ra đây chính là cách mà triều đình xưa sử dụng trầm hương

 

 


Lịch sử văn hóa hương của Trung Quốc thực sự rất rực rỡ. Triều đình xưa luôn là trung tâm phân phối các loại gia vị chất lượng cao. Câu chuyện về hoàng đế và hương trầm vừa bí ẩn vừa thú vị.

Sự theo đuổi tột cùng của việc tận hưởng cuộc sống và trải nghiệm tâm linh đã khiến trầm hương trở thành một phần không thể thiếu trong mọi chi tiết cuộc sống của giới quý tộc trong cung đình.



- Nhà Tùy -

Trong "Sách tạp ký Duy Dương" có ghi chép rằng vào đêm giao thừa, Hoàng đế Dương Quang của nhà Tùy sẽ xây dựng hàng chục "núi lửa" trong nhiều sân của cung điện. Mỗi "núi lửa" được tạo thành từ nhiều xe gỗ trầm hương, khiến nó trở thành một ngọn núi gia vị thực sự.



Trong quá trình đốt, liên tục thêm Jiajian vào. Được làm từ hoa Gia Hương, Trần Mộc và các loại hoa thuốc khác và cũng có thể dùng làm thuốc.


Ngọn lửa cao tới vài feet và mùi thơm lan tỏa hàng chục dặm.

Chỉ trong một đêm, đã sử dụng hết hơn 200 thùng trầm hương và hơn 200 viên đá Giáp Kiếm. Không cần phải thắp đèn trong phòng. Có hơn một trăm hạt châu quý giá được treo, và nó còn sáng hơn ban ngày.

Ngoài nhận thức vốn có của chúng ta về cuộc sống xa hoa của Hoàng đế Dương Quảng thời nhà Tùy, thì việc tiêu dùng lớn như vậy trong lễ mừng năm mới của triều đình thực ra không có gì đáng ngạc nhiên ở thời đại thịnh vượng của nhà Tùy.

"Ký sự Dương Đế khai vận" ghi lại: Khi Tùy Dương Đế đi thuyền từ Đại Lương (nay là Khai Phong) đến Hoài Khẩu (Hoài An), mùi thơm của nó lan tỏa trong phạm vi mười dặm bất cứ nơi nào thuyền gấm của ông đi qua.



- Nhà Đường -

Việc sử dụng gia vị và hương liệu của các quan chức nhà Đường thực sự có thể được mô tả là cực kỳ xa hoa.

Người ta kể rằng hoàng đế nhà Đường "mỗi lần muốn vào cung đều mượn đất có long não và nghệ", và mãi đến thời vua Đường Huyền Tông, tục lệ này mới bị bãi bỏ.

Trước khi nói chuyện với người khác, vua Ninh sẽ nhai trầm hương hoặc xạ hương trong miệng trước, "hễ mở miệng nói chuyện, mùi thơm sẽ lan tỏa khắp bàn".

Từ đó ta có thể thấy rằng trầm hương chính là tổ tiên của kẹo cao su!



Hoàng tộc là như vậy, các quan lại có quyền thế cũng không muốn bị bỏ lại phía sau.

Nổi tiếng nhất là "Tứ Hương Các" của Dương Quốc Trung, "dùng trầm hương làm đình, gỗ đàn hương làm lan can, xạ hương và trầm hương để trang trí tường bằng bùn". Thậm chí còn xa hoa hơn cả Trầm Hương Các ở cung điện hoàng gia.


Mặc dù những ghi chép này là hư cấu, nhưng ít nhất chúng cũng phản ánh bối cảnh xã hội về việc sử dụng rộng rãi các loại gia vị hoặc nguyên liệu thơm vào thời nhà Đường.

Dưới thời vua Trung Tông, các quan lại quyền thế như anh em Tông Sở Kha, Cơ Sở Nê, Ngô Tam Tư và họ hàng của Vi hoàng hậu thường tổ chức các buổi họp mặt trang trọng, "mỗi người đều mang theo một loại hương nổi tiếng để so chất lượng, gọi là hương đấu".


Trong xã hội nhà Đường, cả nam giới và phụ nữ đều thích dùng nước hoa nổi tiếng và tắm bằng nước thơm. Ngay cả việc Lưu Trọng Anh “không mặc quần áo có nước hoa” cũng được coi là bằng chứng cho thấy ông “giữ gìn phép tắc và phép lịch sự”.

Sự phổ biến của việc sử dụng gia vị có thể thấy từ điều này.

Hầu hết các hoàng đế thời nhà Đường đều là Phật tử sùng đạo và coi trầm hương là báu vật để dâng lên Đức Phật!




- Nhà Tống -

Triều đình nhà Tống sử dụng một lượng lớn trầm hương trong các nghi lễ và hoạt động hiến tế. Tài liệu tài liệu nổi tiếng hơn bao gồm "Truyện Thiên Tường" của ông Đinh Duy dưới thời trị vì của Hoàng đế Chân Tông nhà Bắc Tống, ghi lại việc sử dụng một lượng lớn trầm hương và nhũ hương trong các hoạt động Đạo giáo của Chân Tông như điềm lành trên sách trời, Phong Sơn và việc xây dựng cung điện, đền chùa.

Ngoài ra, các học giả và trí thức cũng yêu thích hương thơm.



在南宋,有几首诗说:“有客过丈室,呼儿具炉熏。清谈似微馥,妙处渠应闻。沉水已成烬,博山尚停云。斯须客辞去,趺坐对余芬。”

许棐诗云:“客来无可款,石炉添水沉。”

由上述文献充分显示,宋代文人与士大夫清谈之时或友人来访时,都是以焚烧沉香与泡壶好茶来款待朋友,这成为当时最基本的礼仪。





宋朝著名的《清明上河图》,描绘了北宋时期,汴京的繁华街景。

在熙熙攘攘的街道上,有“刘家上色沉檀楝香”的招牌,可见当时沉香与檀香不仅在皇室、权臣、士大夫与文人中流行,而且也是民间重要的生活物资之一。




宋代宫廷大内、巨宅深院,无处不以熏香添雅。

在宋徽宗的画作中,描绘了品香的场景,让后人能够感受到,沉香给宋代士人生活的温存。



- 清朝 -

清代,沉香使用非常频繁,数量众多,并且有一个专门用于储存沉香的仓库。

从记录上看,主要是广储司茶库、户部颜料库和造办处库房。

其中,广储司茶库是清宫中贮藏沉香的主要机构。



据文献记载,清代宫廷按照等级规制,每月向妃嫔分发一定数量的沉香,由内务府派发,按月领取,还有一部分用于入药及祭祀等方面,用于制作器具的沉香相对较少。



后宫中的沉香多被大量用来制作古代化妆品护肤品的香料,世传的“江南李主帐中香”,就是用沉香一两加上十枚鸭梨取汁蒸而得之,清宫的妃嫔们在沐浴时也会加入一定的沉香以增加体香。

最受乾隆溺爱的香妃,据传是日日用沉香洗澡,积年累月才使身上时刻带着一股芳香。



热衷于养生的慈禧太后,每年秋冬季节都用沉香煮水泡茶。


-------------------------*****--------------------------




中国香文化史是一部璀璨历史,古代宫廷一直是高品质香料的集散地,帝王与香的故事既神秘又有趣。

对生活享受与精神体验的极致追求,使得沉香融入到宫廷贵族生活的每一个细节。



- 隋朝 -

《杜阳杂编》中记录,隋炀帝杨广每到大年三十晚上,都要在宫殿的数个天井搭设数十个“火山”,每一座“火山”都是由数车沉香堆聚而成,是为名副其实的香料山。



焚烧中不断增添甲煎——甲香和沉麝诸药花物制成,亦可入药。

火焰数丈高,香飘几十里。

一个晚上,就用掉了沉香二百余乘,甲煎二百余石,房中不需要点灯火,悬挂宝珠百余个,比白天还要明亮。

除了咱们对隋炀帝杨广奢靡生活的固有认知,这样巨大的消耗,作为宫廷的新年庆贺,在繁盛的隋朝,其实是不足为怪的。

《炀帝开河记》记载:隋炀帝自大梁(今开封)至淮口(淮安),锦帆过处,香闻十里。



- 唐朝 -

唐代权贵对香料或香材的应用真正能够称得上是奢侈之极。

据说,唐朝天子“宫中每欲行幸,即先以龙脑、郁金藉地”,直到宣宗时,才取消了这类惯例。

宁王与人谈话之前,都会先将沉香、麝香嚼在口中,“方启口发谈,香气喷于席上”。

由此可见,沉香是口香糖的鼻祖啊!!



王室云云,权臣也不甘后人。

最著名者当属杨国忠的“四香阁”,此阁“用沉香为阁,檀香为栏,以麝香、乳香为泥饰壁”,甚至比皇宫中的沉香亭更为奢华。



这些记载尽管属于小说家言,但它至少反映了唐代广泛应用香料或香材的社会背景。

中宗时,宗楚客兄弟、纪处讷、武三思以及皇后韦氏诸亲属等权臣常举办雅会,“各携名香,比试优劣,名曰斗香。”


在唐朝社会中无论男女,都讲求名香薰衣,香汤沐浴,以至柳仲郢“衣不薰香”,竟被作为“以礼法自持”的证据。

使用香料风气的兴盛可知。

唐代皇帝多笃信佛教,将沉香作为珍贵的供佛宝物!




- 宋朝 -

宋朝宫廷在礼仪与祭祀活动上应用大量的沉香,较著名的文献材料有北宋真宗时期丁谓先生的《天香传》,其中记录了真宗之天书祥瑞、封禅、建宫观等崇道活动时使用大量的沉水香与乳香。

此外,文人与士大夫也是爱香成风。



在南宋,有几首诗说:“有客过丈室,呼儿具炉熏。清谈似微馥,妙处渠应闻。沉水已成烬,博山尚停云。斯须客辞去,趺坐对余芬。”

许棐诗云:“客来无可款,石炉添水沉。”

由上述文献充分显示,宋代文人与士大夫清谈之时或友人来访时,都是以焚烧沉香与泡壶好茶来款待朋友,这成为当时最基本的礼仪。





宋朝著名的《清明上河图》,描绘了北宋时期,汴京的繁华街景。

在熙熙攘攘的街道上,有“刘家上色沉檀楝香”的招牌,可见当时沉香与檀香不仅在皇室、权臣、士大夫与文人中流行,而且也是民间重要的生活物资之一。




宋代宫廷大内、巨宅深院,无处不以熏香添雅。

在宋徽宗的画作中,描绘了品香的场景,让后人能够感受到,沉香给宋代士人生活的温存。



- 清朝 -

清代,沉香使用非常频繁,数量众多,并且有一个专门用于储存沉香的仓库。

从记录上看,主要是广储司茶库、户部颜料库和造办处库房。

其中,广储司茶库是清宫中贮藏沉香的主要机构。



据文献记载,清代宫廷按照等级规制,每月向妃嫔分发一定数量的沉香,由内务府派发,按月领取,还有一部分用于入药及祭祀等方面,用于制作器具的沉香相对较少。



后宫中的沉香多被大量用来制作古代化妆品护肤品的香料,世传的“江南李主帐中香”,就是用沉香一两加上十枚鸭梨取汁蒸而得之,清宫的妃嫔们在沐浴时也会加入一定的沉香以增加体香。

最受乾隆溺爱的香妃,据传是日日用沉香洗澡,积年累月才使身上时刻带着一股芳香。



热衷于养生的慈禧太后,每年秋冬季节都用沉香煮水泡茶。

  • Digg
  • Del.icio.us
  • StumbleUpon
  • Reddit
  • RSS

Hoàng Đế mê trầm hương - The King loves agarwood

 


Agarwood has always been loved by the Chinese court. The Qing Palace used a large amount of agarwood every year, and formed a complete system for the source, storage and specific use of agarwood. Under this system architecture, agarwood was widely used in palaces, ancestral halls, pharmacies and other places, making the Forbidden City in the Qing Dynasty exude a long-lasting fragrance.

Agarwood was used very frequently and in large quantities in the Qing Palace. How did these agarwoods enter the Qing Palace?

Tribute from vassal states


The Qing Dynasty's territory expanded unprecedentedly, and most of the surrounding countries became its vassal states, including Annan (Vietnam) and Siam (Thailand), which were rich in agarwood. Since these countries produced spices themselves, they would pay tribute to a certain amount of agarwood almost every time they presented tributes and paid tribute. This was also the main source of "foreign agarwood" used by the court. For example, the archives record that "Annan's annual tribute is 600 taels of agarwood" and "The King of Siam sent an envoy to celebrate his birthday and offer 20 kilograms of agarwood as tribute". In addition to the tribute of agarwood from these countries of origin, some countries that do not produce agarwood often purchase a certain amount of agarwood as gifts to the Qing court. For example, in the ninth year of Emperor Kangxi's reign (1670), the King of Italy sent envoys to present tribute, which included a certain amount of agarwood.

Officials pay tribute

China's tribute system has been present throughout ancient society. The "material tribute" among the "Nine Tributes" (sacrificial tribute, concubine tribute, utensil tribute, calendar tribute, material tribute, goods tribute, clothing tribute, travel tribute, and material tribute) refers specifically to the local products presented by the local areas to the central government. Spices were one of the precious specialties presented to the imperial court in ancient times and were exclusively used by the royal family.

The Qing Dynasty continued the tribute system of "tribute from all the local people" from the previous dynasty. As a specialty of Guangdong, Guangxi and Hainan regions in my country, a certain amount of agarwood had to be tributed to the court every year. In the Qing Dynasty, local officials were responsible for purchasing and sending tribute agarwood to Beijing. For example, during the reign of Emperor Kangxi, the Guangdong Provincial Government had to deliver 100 kilograms of agarwood every year. During the reign of Emperor Yongzheng, the Fujian Provincial Government had to deliver 100 kilograms of agarwood every year as tribute. By the reign of Emperor Qianlong, the amount of agarwood delivered by the Guangdong Provincial Government reached 300 kilograms every year.

In the seventh year of Emperor Kangxi's reign, Zhang Zhuoshi, the governor of Yazhou, wrote to the court due to the heavy tribute of agarwood from Yazhou: "Moreover, the thirteen counties under Qiongzhou provide a hundred catties of incense, but Yazhou alone provides thirteen catties." This shows how heavy the incense tribute in Hainan was at that time.

In addition to the tribute agarwood, a lot of non-tribute agarwood also entered the palace. For example, local officials would pay tribute of a certain amount of agarwood to the imperial court during various festivals. There would also be a certain amount of agarwood in some irregular tributes, such as tributes to the emperor, tributes to express gratitude, and tributes for official missions.

Purchasing

Tribute alone was not enough to meet the needs of the Qing Palace. Therefore, the palace would send relevant officials to purchase agarwood for use. The agarwood used in the Qing Palace was purchased and delivered by the officials of the Guangchusi Tea Storehouse, which was in charge of spices. In addition, some imperial merchants would also purchase agarwood for the palace. Looking at the entire Qing Dynasty, the amount of agarwood purchased was not too large, and it was mostly concentrated in the early period. In the later period, due to the limitation of national financial resources, the amount of agarwood purchased was relatively limited.

Although hundreds of kilograms of agarwood were tributed to the palace every year, the Qing Dynasty was much more restrained in its use than the previous Ming Dynasty.

The Use of Agarwood in the Qing Palace

The "Records of Qing Dynasty" records that in the 39th year of Emperor Kangxi's reign, when the Empress Dowager celebrated her birthday, Emperor Kangxi ordered his fourth son Yinzhen to prepare and present various gifts, including spices such as agarwood, antiques, and Western novelties. But a year before this, Emperor Kangxi issued an order: "The annual amount of agarwood used by the government is 200 hu, and there is still a surplus. Now the amount of agarwood that has been discharged has exceeded several times. All these items should be checked and purchased according to the needs. The use of other items should be stopped."

The same Qing Shilu records that in May of the 57th year of Emperor Qianlong's reign, the military minister was ordered to work with the Ministry of Rites to discuss a memorial regarding the request of the King of Annan to set a specific tribute date and items: "The tribute should be made according to the local products... If there are not enough items such as agarwood, etc., it is okay to use what the country has, such as local silk and silk cloth, and there is no need to stick to a set rule. It is not about the product, but the intention."

The use of agarwood in the Qing Palace was ubiquitous. The "Da Qing Hui Dian Shi Li" also has detailed records of different sacrificial occasions such as the Temple of Heaven, the Temple of Earth, and the Imperial Ancestral Temple, with clear regulations on the shape and quantity of incense used. In addition, the emperor had to burn incense when he went to the palace to handle affairs; and the decorations in the palace were often made of agarwood carved into landscapes, figures, flowers, pavilions, etc., made into screens, windows, bookshelves, or writing instruments, tea sets, inkstone boxes, etc. Incense, fumigation and various sachets, incense cakes and incense balls made from mixed incense were the most common daily necessities in palace life.


        -------------------------*****------------------------------


Trầm hương luôn được hoàng gia Trung Quốc yêu thích. Nhà Thanh hằng năm sử dụng một lượng lớn trầm hương, hình thành nên một hệ thống hoàn chỉnh về nguồn gốc, lưu trữ và mục đích sử dụng trầm hương. Theo kiến ​​trúc hệ thống này, trầm hương được sử dụng rộng rãi trong các cung điện, từ đường, hiệu thuốc và nhiều nơi khác, khiến cho Tử Cấm Thành thời nhà Thanh tỏa ra mùi thơm lâu dài.

Trầm hương được sử dụng rất thường xuyên và với số lượng lớn ở cung điện nhà Thanh. Những loại trầm hương này đã vào cung điện nhà Thanh như thế nào?

Cống phẩm từ các nước chư hầu

Lãnh thổ của nhà Thanh mở rộng chưa từng có, hầu hết các nước xung quanh đều trở thành chư hầu, trong đó có An Nam (Việt Nam) và Xiêm (Thái Lan), những nước rất giàu trầm hương. Vì các quốc gia này tự sản xuất gia vị nên họ sẽ cống nạp một lượng trầm hương nhất định mỗi lần họ dâng cống và nộp cống. Đây cũng là nguồn "gỗ trầm hương ngoại" chính được triều đình sử dụng. Ví dụ, tài liệu lưu trữ ghi lại rằng "Cống phẩm hàng năm của Annan là 600 lạng trầm hương" và "Vua Xiêm đã cử sứ giả sang mừng sinh nhật của ông và dâng 20 kg trầm hương làm cống phẩm". Ngoài việc cống nạp trầm hương từ các quốc gia xuất xứ này, một số quốc gia không sản xuất được trầm hương thường mua một lượng trầm hương nhất định làm quà tặng cho triều đình nhà Thanh. Ví dụ, vào năm thứ chín triều đại của Hoàng đế Khang Hy (1670), Vua Ý đã cử sứ giả sang cống nạp, trong đó có một lượng trầm hương nhất định.

Các viên chức tỏ lòng tôn kính

Chế độ triều cống của Trung Quốc đã tồn tại trong suốt xã hội cổ đại. “Cống vật chất” trong “Cửu cống” (cống vật tế, cống vật phi tần, cống vật dụng, cống lịch, cống vật chất, cống hàng hóa, cống quần áo, cống đi đường và cống vật chất) cụ thể là chỉ những sản phẩm địa phương mà địa phương dâng tặng cho chính quyền trung ương. Gia vị là một trong những đặc sản quý giá được dâng lên triều đình thời xưa và chỉ được hoàng gia sử dụng.

Nhà Thanh tiếp tục chế độ cống nạp “toàn dân địa phương cống nạp” từ triều đại trước. Là đặc sản của vùng Quảng Đông, Quảng Tây và Hải Nam ở nước tôi, hàng năm phải dâng một lượng trầm hương nhất định cho triều đình. Vào thời nhà Thanh, các quan chức địa phương chịu trách nhiệm mua và gửi trầm hương cống nạp cho Bắc Kinh. Ví dụ, dưới thời vua Khang Hy, chính quyền tỉnh Quảng Đông phải cung cấp 100 kg trầm hương mỗi năm. Dưới thời Hoàng đế Ung Chính, chính quyền tỉnh Phúc Kiến phải nộp 100 kg trầm hương mỗi năm làm cống phẩm. Đến thời vua Càn Long, lượng trầm hương do chính quyền tỉnh Quảng Đông cung cấp đã đạt tới 300 kg mỗi năm.

Vào năm thứ bảy triều đại vua Khang Hy, thái thú Nhai Châu Trương Trác Sử đã viết thư cho triều đình vì phải cống nạp trầm hương quá nhiều từ Nhai Châu: "Hơn nữa, mười ba huyện thuộc Quỳnh Châu cung cấp một trăm cân hương, nhưng riêng Nhai Châu cung cấp mười ba cân." Điều này cho thấy việc dâng hương ở Hải Nam thời đó lớn đến mức nào.

Ngoài trầm hương dùng để cống nạp, còn có rất nhiều trầm hương không phải để cống nạp cũng được đưa vào cung điện. Ví dụ, các quan chức địa phương sẽ cống nạp một lượng trầm hương nhất định cho triều đình trong các lễ hội khác nhau. Ngoài ra, trong một số vật phẩm cống nạp không theo quy định, chẳng hạn như vật cống nạp cho hoàng đế, vật cống nạp để tỏ lòng biết ơn và vật cống nạp cho các chuyến công du chính thức cũng sẽ có một lượng trầm hương nhất định.

Mua trầm hương 

Chỉ cống nạp thôi thì không đủ để đáp ứng nhu cầu của cung điện nhà Thanh. Vì vậy, cung điện sẽ cử các quan chức có liên quan đi mua trầm hương để sử dụng. Trầm hương dùng trong cung điện nhà Thanh được các viên chức của Trà thất Quảng Châu Tự, nơi phụ trách gia vị, mua và giao đến. Ngoài ra, một số thương gia hoàng gia cũng mua trầm hương về cung điện. Nhìn vào toàn bộ thời nhà Thanh, lượng trầm hương được mua vào không quá lớn, chủ yếu tập trung vào thời kỳ đầu. Về sau, do nguồn tài chính quốc gia có hạn nên lượng trầm hương thu mua tương đối hạn chế.

Mặc dù hàng trăm kilogam trầm hương được dâng cho cung điện mỗi năm, nhưng triều đại nhà Thanh lại hạn chế sử dụng trầm hương hơn nhiều so với triều đại nhà Minh trước đó.

Việc sử dụng trầm hương trong cung điện nhà Thanh

"Thanh sử ký" ghi lại rằng vào năm thứ 39 đời vua Khang Hy, khi Từ Hi Thái hậu tổ chức sinh nhật, vua Khang Hy đã lệnh cho con trai thứ tư là Ân Trinh chuẩn bị và dâng nhiều loại lễ vật, bao gồm các loại gia vị như trầm hương, đồ cổ và đồ mới lạ của phương Tây. Nhưng trước đó một năm, Hoàng đế Khang Hy đã ban hành một lệnh: "Lượng trầm hương mà triều đình sử dụng hàng năm là 200 hồ, vẫn còn dư thừa. Hiện nay lượng trầm hương xuất ra đã vượt quá nhiều lần. Tất cả những mặt hàng này đều phải kiểm tra và mua theo nhu cầu. Những mặt hàng khác phải dừng sử dụng."

Cũng trong Thanh Sử Lục ghi chép rằng vào tháng 5 năm thứ 57 của triều đại Hoàng đế Càn Long, bộ trưởng quân sự được lệnh làm việc với Bộ Lễ để thảo luận về một bản ghi nhớ liên quan đến yêu cầu của Vua An Nam về việc ấn định ngày cống nạp và các mặt hàng cụ thể: "Cống nạp nên được thực hiện theo các sản phẩm địa phương... Nếu không có đủ các mặt hàng như trầm hương, v.v., thì có thể sử dụng những gì đất nước có, chẳng hạn như lụa và vải lụa địa phương, và không cần phải tuân theo một quy tắc cố định. Vấn đề không phải là về sản phẩm, mà là ý định."

Việc sử dụng trầm hương rất phổ biến ở cung điện nhà Thanh. "Đại Thanh Hội Điển Thực Lễ" cũng có ghi chép chi tiết về các dịp tế lễ khác nhau như Đền Thiên Đàn, Đền Địa Đàn và Đền thờ Tổ tiên, với quy định rõ ràng về hình dạng và số lượng hương được sử dụng. Ngoài ra, hoàng đế phải thắp hương khi vào cung để giải quyết công việc; và đồ trang trí trong cung điện thường được làm bằng gỗ trầm hương chạm khắc thành phong cảnh, hình tượng, hoa, đình, v.v., làm thành bình phong, cửa sổ, giá sách hoặc dụng cụ viết, bộ ấm trà, hộp nghiên, v.v. Hương, xông khói và các loại túi thơm, bánh hương và quả cầu hương làm từ hương hỗn hợp là những nhu cầu hàng ngày phổ biến nhất trong cuộc sống cung điện.


-------------------------*****------------------------------



沉香一直深受中国宫廷的喜爱,清宫更是每年都使用大量沉香,而且在沉香的来源渠道、保管和具体使用上都形成了一套完备的制度体系。在这种体系架构之下,沉香被广泛应用于宫殿、祠堂、药房等地,使得清代的紫禁城散发着悠远的香气。

沉香在清宫中的使用非常频繁,数量很大。这些沉香究竟是怎样进入清宫的呢?

属国进贡

清代疆域空前扩大,周边的国家大都成为其附属国,在这其中盛产沉香的安南(越南)、暹罗(泰国)等国都位列其中。由于这些国家本身生产香料,所以在奉表、纳贡等活动中几 乎每次都会进贡一定数量的沉香,这也是宫廷使用的“番沉香”的主要来源。如档案中就记载“安南国年例贡物沉香六百两”,“暹罗国王遣使祝寿进贡沉香二十斤”等。除了这些原产国进贡沉香外,一些不产沉香的国家往往会购买一定数量的沉香作为礼品呈送给清廷,如康熙九年(1670),义国王(意大利)遣使奉表进贡,其中就包括一定数量的沉香。

官员进贡

中国的进贡制度一直贯穿于整个古代社会。“九贡”(祀贡、嫔贡、器贡、历贡、材贡、货贡、服贡、游贡、物贡)中的“物贡”一类,专指地方向中央进献的土产实物。香料是古代各地方向朝廷进献的名贵特产之一,专供皇室之用。

清代延续了前代的“任土做贡”的进贡制度,沉香作为我国两广及海南地区的特产,每年都要向宫廷进贡一定数量的沉香。清代,沉香例贡由地方官负责采办解送至京。比如康熙时,广东布政司每年需解沉香一百斤,雍正时,福建布政司每年需解沉香一百斤入贡,到乾隆时广东布政司每年解送的沉香达到三百斤。

康熙七年,崖州知州张擢士因崖州沉香贡沉重上书朝廷:“况琼属十三州县供香百斤,而崖独有十三斤之数”。可见当时海南地区的香贡的沉重。

除了土贡的沉香外,还有很多非土贡的沉香进入宫廷。如地方官会在各类节庆活动时向宫廷进贡一定数量的沉香,还有一些不定期进贡中也会有一定数量的沉香,如来京陛见贡、谢恩贡、传办贡等。

采买

单单依靠进贡,依然无法满足清宫的用香,因此,宫中还会派相关司员进行采买,以备使用,清宫内所用沉香例由管理香料的广储司茶库司员负责采办交进。此 外,一些皇商也会为宫廷采办一些沉香。从整个清代来看,采买的沉香数量并不太多,且多集中在前期,后期由于国家财力的限制,采买的沉香数量比较有限。

尽管每年贡入宫中的沉香多以数百斤,但在使用上与之前明朝相比,清王朝还是明显节制得多。

清宫沉香的使用

《清实录》记载康熙三十九年皇太后过寿,康熙命皇四子胤禛整备进献各种礼物,其中包括沉香等香料、古玩,以及西洋新奇玩意在内。但在此之前一年,康熙皇帝曾下令:“内用沉香每年二百斛,用尚有余,今办解者已过数倍,此等物件俱令察明,量用采买。其余用者悉停之。”

同样是《清实录》记载,乾隆五十七年五月曾谕令军机大臣会同礼部议复,有关安南国王请定贡期方物一折:“任土作贡,原视物产所宜……即此外沉香等物,若未能备数,不妨就该国所有,如土纨、绢布均可进奉,不必拘定成例,所谓不惟其物惟其意也。”

清宫中的沉香的使用是无处不在的。在《大清会典事例》中也有详细记载在天坛、地坛、太庙等不同的祭祀场合,对于用香的形制、数量都有明确规定。除此之 外,皇帝升殿理事时必须焚香;而宫中的装设摆饰,又常以沉香雕成的山水、人物、花卉、楼台等,制成屏风、窗、书架,或者笔伐、茶具、砚匣等。而用于各处的 焚香、熏香,以及合香制成的各种香囊、香饼、香球等,都是最为普通的宫廷生活日用品。

  • Digg
  • Del.icio.us
  • StumbleUpon
  • Reddit
  • RSS